
شب نشینها و بیدارها بخوانند!
محققان از ماهیهای زبرا شفاف که حدود ۷۰ درصد ژنهایشان با انسان مشترک است، برای مطالعه دقیق این اثر استفاده کردند. غشاهای عضلانی آنها با یک رنگ فلورسنت رنگآمیزی شد تا اندازهگیری اندازه عضلات و ردیابی عملکرد عضلات با افزایش سن آنها تسهیل شود.
محققان با معرفی یک پروتئین ناکارآمد، ساعت بیولوژیکی درون سلولهای عضلانی را مختل کردند. دانشمندان با زیر نظر گرفتن ماهیها به مدت دو سال، متوجه شدند که ماهیهایی که ساعت ماهیچهای مختلشدهای داشتند، در دو سالگی کوچکتر به نظر میرسیدند، وزن کمتری داشتند، کمتر شنا میکردند و کندتر حرکت میکردند - نشانههایی مشابه آنچه در پیری ماهیچه یا سارکوپنی میبینیم.
پیری عضلات
سارکوپنی یا پیری عضلات، یک بیماری دژنراتیو است که با افزایش سن، عضلات را تحت تأثیر قرار میدهد و به تدریج بر قدرت و توانایی جسمی تأثیر میگذارد. تصور میشود که این بیماری پس از ۴۰ سالگی شروع میشود و با افزایش سن، یا در نتیجه عوامل محیطی مانند کمبود فعالیت بدنی، تغذیه نامناسب و اختلال در ریتم شبانهروزی، بدتر میشود.
یکی از بارزترین نشانههای پیری عضلات، کاهش توده عضلانی است، زیرا فیبرهای عضلانی به چربی یا بافت همبند تبدیل میشوند و منجر به کاهش قدرت و استقامت میشوند.
افراد مبتلا به این بیماری علاوه بر عدم تعادل و افزایش خطر افتادن و آسیب دیدگی، متوجه کندی حرکت، مشکل در انجام کارهای روزانه مانند بلند شدن از صندلی یا حمل مواد غذایی نیز میشوند.
شایعترین نشانههای پیری شامل خستگی مزمن پس از حداقل فعالیت بدنی، کاهش وزن بیدلیل و کاهش کلی فعالیت بدنی است.
این علائم نه تنها بر کیفیت زندگی تأثیر میگذارند، بلکه با افزایش خطر ابتلا به بیماریهای مزمن مانند دیابت و بیماریهای قلبی نیز مرتبط هستند و میزان وابستگی یا ورود به مراقبتهای طولانیمدت را افزایش میدهند.
در حالی که هیچ تفاوت معنیداری در ماههای اول زندگی ماهی مشاهده نشد، علائم زوال عضلات در سنین بالاتر آشکار شد که نشاندهنده اثر تجمعی طولانیمدت اختلال در ریتم شبانهروزی است.
در مورد مکانیسم این زوال، محققان گفتند که ساعت بیولوژیکی عضله در شب فعال میشود تا عضله را از پروتئینهای آسیبدیده ناشی از استفاده روزانه پاک کند، فرآیندی که برای حفظ توده عضلانی ضروری است. وقتی این «نگهداری شبانه» مختل شود، پروتئینهای آسیبدیده تجمع مییابند و منجر به ضعف عضلانی و تسریع پیری میشوند.
محققان تأکید کردند که این مطالعه خطرات قابل توجهی را که تقریباً چهار میلیون کارگر شیفتی را تنها در بریتانیا تهدید میکند، برجسته میکند.
مضرات کار شبانه
جفری کلو، نویسنده اصلی این مطالعه، میگوید: «ما باید بدانیم که شیفتهای شب نه تنها بر خواب تأثیر میگذارند، بلکه بدن را از درون، حتی در سطح سلولی، تحت تأثیر قرار میدهند.» اختلال در ریتم شبانهروزی میتواند بر عضلات، قلب و سیستم ایمنی نیز تأثیر بگذارد.
محققان خاطرنشان کردند که در حال حاضر مطالعات اولیه برای آزمایش داروهایی که پروتئینهای ساعت شبانهروزی را هدف قرار میدهند، در حال انجام است و راه را برای توسعه درمانهای پیشگیرانه علیه زوال عضلات در کارگران شیفتی هموار میکند.
پروفسور سیمون هیوز، زیستشناس سلولی، گفت: «این نتایج نشان میدهد که چگونه میتوانیم چیزهای بسیار پیچیدهای را از موجودات سادهای مانند ماهی زبرا کشف کنیم. اکنون فقط باید تأیید کنیم که آنچه در آنجا یافتیم در مورد انسان نیز صدق میکند.»
این مطالعه به شواهد رو به رشدی از تأثیر عمیق ساعت بیولوژیکی بر تنظیم سلامت کلی، نه تنها در مغز، بلکه در عضلات نیز میافزاید. این موضوع سوالات مهمی را در مورد لزوم بازنگری در برنامههای کاری شبانه و راههای محافظت از کسانی که کارشان برای کار شبانه ضروری است، مطرح میکند.