جنگ یک ساله در شستا پس از ربیعی

 شرکت وزیرکش"، این اطلاقی است که در زمان استیضاح سلف ربیعی در وزارت رفاه برای یکی از بزرگ ترین مجموعه‌های اقتصادی ایران یعنی شستا انتخاب شد. در هر دو استیضاح موضوع اصلی نه نحوه خدمات در وزارت کار تعاون و رفاه اجتماعی که مسئله نحوه مدیریت این هلدینگ عظیم اقتصادی بوده است. حاج عباد پس از مراسم استیضاحش در شورای تیتر روزنامه کار و کارگر شرکت کرد و برای همکاران سابقش تیتر انتخاب کرد، وی همچنین در توئیتی کنایه‌آمیز اعلام کرد که کتاب شازده کوچولو را برای رئیس مجلس فرستاده است، ربیعی در توییتر خود نوشت: کتاب شازده کوچولو را برای علی لاریجانی می‌فرستم. زیر این متن خط می‌کشم « فرمانروا به شازده گفت: تو را وزیر دادگستری می‌کنم. شازده: کسی نیست که من او را محاکمه کنم. فرمانروا گفت: خودت را محاکمه‌کن. سخت‌ترین کار دنیاست اینکه بتونی درباره خودت قضاوت درستی داشته باشی و عادلانه خودت را محاکمه کنی » اشاره او احتمالاً به رخدادهایی است که در زمان استیضاحش رخ داد، حرف‌هایی که به قول محمود صادقی باعث شد تا «نفسم به شماره افتد» سیل اتهام زنی‌های متقابل که در نهایت به شکایت رئیس کمیسیون اقتصادی نزدیک به طیف لاریجانی از پزشکیان اصلاح‌طلب منجر شد. جزئیات این استیضاح روزی در یک پیچ تاریخی عمومی خواهد شد، اما به گفته صاحب نظران آنچه مهم است خروجی این استیضاح است. در مرحله اول دولت باید جایگزینی برای ربیعی بیابد و دوم پایان دادن به جنگی عظیم و پنهانی است که پس از استیضاح در مجموعه صدها شرکت زیر مجموعه شستا آغاز شده است، برخی این را جنگی یک ساله می‌دانند.
 
چرا شستا مهم است
به گزارش روز نو : شستا به لحاظ قانونی نه خصوصی است و نه دولتی، خزانه ای است که به عنوان بازوی سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی 274 شرکت مهم را در اختیار دارد. بسیاری از آنها خود شرکت‌های دیگری به عنوان زیر مجموعه تحت تملک دارند. 9 هلدینگ اصلی شستا در نفت، گاز، پتروشیمی، دارو، انرژی، سرمایه گذاری در ارتباط با معدن فلزی و غیرفلزی، عمران و حمل و نقل مشغول فعالیت هستند. تقریباً تمام بانک‌های مهم کشور یک بلوک سهام خود را به مجموعه‌های تحت نظر شستا یا صندوق بازنشستگی کشوری (زیر مجموعه وزارت کار) فروخته‌اند، بانک ملی، تجارت، صادرات از این جمله‌اند. از جمله شرکت‌های صاحب‌نام شستا می‌توان به این اسامی اشاره کرد: شرکت کارخانجات داروپخش، داروسازی اکسیر، داروسازی فارابی، شرکت کشت و دامداری فکا، شرکت داروسازی زهراوی، داروسازی ابوریحان، داروسازی دانا، لابراتوارهای رازک، پارس دارو و شرکت ژلاتین کپسول ایران،تاپیکو، بانک رفاه کارگران، کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران، شرکت فولاد مبارکه اصفهان، شرکت ملی صنایع مس ایران، نفت ایرانول، پتروشیمی جم، شرکت سرمایه‌گذاری خانه‌سازی ایران، خدمات بهداشتی درمانی میلاد سلامت تهران، گروه پزشکی حکمت و موسسه‌های، رایتل، فن آوا، شرکت پتروشیمی آبادان، شرکت پتروشیمی غدیر، پتروشیمی فارابی، شرکت سرمایه‌ گذاری صنایع پتروشیمی PIIC شَرکت پتروشیمی خراسان، شرکت پتروشیمی فن آوران، پتروشیمی جم پتروشیمی مروارید، شرکت پتروشیمی مارون پتروشیمی شازند (اراک) پتروشیمی برزویه، پتروشیمی مرجان، پتروشیمی ایلام، شرکت نفت پاسارگاد، نفت ایراول، نفت و گاز آریا، گروه صنعتی بارز، سرمایه گذاری لاستیک، پترو سینا، چوب و کاغذ خزر، هلدینگ سلولزی، گروه بزرگ هتل‌های پارس، چند شرکت بزرگ سیمانی، ده‌ها معدن، به اضافه لیست بزرگی از سهام در شرکت‌های مختلف و ده‌ها شرکت دیگر که این مجموعه را در کنار سایر شرکت‌های متعلق به وزارت کار به یکی از ارزشمند ترین مجموعه‌های اقتصادی کشور معرفی می‌کند. هر ماه میلیونها کارگر خویش فرما و کارفرما حق بیمه خود را به همین مجموعه‌ها تزریق می‌کنند و شاید طلایی‌ترین ویژگی در مورد این شرکت‌ها پراکنده‌بودن و عدم وجود معارض و مدعی مشخص در مورد آنهاست. همین مسئله باعث شده است تا دعوا برای ورود به هیئت‌مدیره این شرکت‌ها به یکی از مطالبات پنهان برخی از چهره‌ها و جریانات سیاسی بدل شود.
 
جنگ طولانی
قریب سه سال زمان برد تا هزاران عضو هیئت مدیره شرکت‌ها و پست‌های ارشد مدیریتی به نحوی که همه جریانات تاثیر گذار سیاسی را راضی گرداند میان چهره‌های مشخص تقسیم گردد. لیستی طولانی از اقوام نسبی و سببی چهره‌های سیاسی وجود دارد که به واسطه ارتباط کاری یا خویشاوندی با یکی از چهره‌های سیاسی در زیر مجموعه‌های اقتصادی این وزارتخانه منصوب شده‌اند. ربیعی سعی کرد تا این سازش‌ها به حداقل برسد، اما فشارها از مجلس او را در بسیاری مواقع مجبور به عقب‌نشینی می‌کرد. حال با رفتن وزیر و احساس نا امنی ایجاد شده برای این منصوبین در بسیاری از شرکت‌ها به ویژه آنها که در حوزه نفت و انرژی فعال هستند غوغایی پیش آمده و جنگی داخلی میان مدعیان تصاحب پست‌ها در گرفته است. به همین خاطر دولت حسن روحانی مجبور است تا هر چه زودتر نسبت به انتخاب جانشین ربیعی اقدام نماید، فردی که مجبور به اخذ رای اعتماد از همان مجلسی است که وزیر کار را استیضاح کرد و این می‌تواند به‌معنای بر آورده شدن خواسته‌های برخی جریانات افراطی در مجلس باشد. تامین اجتماعی از منابع متعلق به کارگران است، اما به راحتی می‌توان از منابع آن برای شبکه سازی در جهت اهداف انتخاباتی استفاده کرد. اصطلاح «شبکه‌سازی» از سوی ربیعی در جریان استبضاحش به همین منظور به‌کار رفت. حمید رضا حاجی بابایی نماینده اصولگرایی مجلس پیش از استیضاح گفته بود «بی‌کس‌ترین وزیر را می‌آورند برای استیضاح». جنگ بر سر تصاحب وزارت رفاه می‌تواند نقشی تعیین کننده در انتخابات آتی ریاست جمهوری ایفا کند. هیچ کدام از گروه ه‌های سیاسی نیست که از اهمیت این موضوع بی اطلاع باشد، به همین خاطر برخی صاحب نظران معتقدند که اگر دولتی‌ها و اصلاح طلبان وزارت کار را از دست بدهند، 1400 را از پیش خواهند باخت. این باخت به دو صورت امکان پذیر است، اول آنکه دولت وزیر را مطابق نظر استیضاح‌کنندگان انتخاب کند، دوم اگر وزیر یک شخص خنثی اعتدال‌گرا یا اصلاح طلب باشد و مدیران و پست‌های کلیدی اقتصادی تماماً به‌رقیب واگذار نماید.برخی معتقدند که انتخاب دوم به مراتب مخرب تر خواهد بود. چون ناکارآمدی به‌پای اصلاح‌طلبان نوشته خواهد شد و منافع نصیب اصولگرایان خواهد شد. همچنین تا یک ماه آینده قرار است حدود صد شرکت، از شرکت‌های مجموعه شستا واگذار شود. به نظر می‌رسد بهترین دوره برای دست یافتن به این گنج با ارزش همین دوره گذار باشد، روزهایی که ربیعی رفته و همه چیز در حالتی ناپایدار قرار دارد.
 
جانشینان
انتصاب بند پی به سمت سرپرستی وزارت رفاه شاید پاسخی ضمنی باشد از سوی رئیس جمهور به استیضاح کنندگان وزیر کار، زیرا بند پی از معاونینی بود که بیشترین حمایت را از وزیرش به عمل آورد و همچنین بیشترین نقد در مجلس را نصیب خود کرد. با این همه بسیاری در این مسئله که محسن بند پی رئیس فعلی سازمان بهزیستی بتواند در برابر فشارهای پیش رو در پست وزارت مقاومت نماید تردید دارند. با این همه نام وی به‌عنوان یکی از جانشینان احتمالی ربیعی مطرح است. وی همچنین در گرفتن رای اعتماد از مجلس با چالش بسیار رو به رو خواهد شد.
انصاری
جمشید انصاری که به تازگی فعالیت‌های رسانه ای خود را افزایش داده است معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان امور اداری و استخدامی کشور یکی از اصلی‌ترین گزینه‌های تصدی وزارت کار و تعاون و رفاه اجتماعی است. انصاری نماینده زنجان در دور هشتم مجلس بود و همچنین سابقه استانداری آذربایجان‌غربی و استانداری زنجان را نیز دارا می‌باشد. وی همچنین مدتها مدیرعامل بنیاد باران بود. با توجه به آنکه این پست نیاز به شخصی قوی دارد، میزان تاب آوری وی در برابر حملات پیش رو همچون محسن بند پی دچار تردید است.
 
مرتضی بانک، نهاوندیان، و تقوی نژاد
دولتی‌های دیگری که نام آنها به عنوان جانشینان ربیعی مطرح شده است، این سه نفر هستند. مرتضی بانک به تازگی پست ریاست سازمان مناطق آزاد کشور را بر عهده گرفته است. وی عضو شورای مرکزی حزب اعتدال و توسعه است و سابقه پست مشاور برای حسن روحانی را نیز دارد. نهاوندیان از چهره‌های اصولگرای دولت و از نزدیکان رئیس مجلس محسوب می‌شود و ظاهراً از پست فعلی‌اش که همان معاون اقتصادی است چندان راضی نیست، این پست که در دولت دوازدهم ابداع شد، متضمن اختیارات اجرایی چندان مشخصی نیست. نهاوندیان احتمالاً می‌تواند به راحتی از استیضاح کنندگان رای اعتماد بگیرد. تقوی‌نژاد نیز که به تازگی ریاست سازمان امور مالیاتی کشور را بر عهده گرفته به عنوان یکی از اسامی احتمالی مطرح شده است. تقوی نژاد گزینه طیف نزدیک به «غلامرضا تاجگردون» و فراکسیون زاگرس‌نشینان برای وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی است؛ فراکسیونی که اکثریت استیضاح‌کنندگان ربیعی را تشکیل می‌دادند. تقوی‌نژاد متولد استان کهگیلویه و بویر احمد است.
 
محمد باقر نوبخت
رئیس جمهور به وی علاقه‌مند است و این احتمال وجود دارد که بخواهد به عنوان پستی در خور، وی را به وزارت کار بفرستد و طیب‌نیا را جانشین او در سازمان مدیریت و برنامه ریزی سازد، حسین مرعشی به تازگی در باره او گفته است که هیچ وزیری در هیئت دولت از نوبخت راضی نیست و هرکس را که می‌بینیم از وی می‌نالد.
 
سید تقی نوربخش
وی هم اکنون رئیس سازمان تامین اجتماعی است و اگر به وزارت برسد، گزینه مطلوب قاضی زاده‌هاشمی وزیر بهداشت خواهد بود. نوربخش چند ماهی است که بدون حکم در پست خود مستقر است و به خاطر تفاوت دیدگاه با وزیر در مورد طرح تحول سلامت با وی دچار اختلاف شده بود. اختصاص منابع تامین اجتماعی به طرح تحول سلامت از جمله نقاط اختلاف نظر جدی قاضی زاده و ربیعی بود.
 
گزینه اصولگرایان